Các đại biểu tham gia hội thảo.

Theo báo cáo tại hội thảo, năm 1990 Việt Nam ước tính 2.000 cá thể nhưng đến năm 2013 chỉ còn khoảng 130 cá thể. Phân bố ở 8 tỉnh gồm Sơn La, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Nam, Đăk Lăk, Lâm Đồng, Đồng Nai và Bình Phước. Năm 2013, Chính phủ đã phê duyệt cho thực hiện "Đề án tổng thể bảo tồn voi Việt Nam giai đoạn 2013-2020”.  Nghệ An là một trong 03 tỉnh được chọn ưu tiên bảo tồn và phát triển bền vững quần thể voi hoang dã của Việt Nam (Nghệ An (VQG Pù Mát), Đăk Lăk và Đồng Nai). Voi ở Nghệ An hiện có từ 15 – 16 cá thể, trong đó VQG Pù Mát có 12 – 13 cá thể, Rừng Quốc gia Pù Huống  có 3 cá thể gồm: Bắc Sơn của huyện Quỳ Hợp: 1 cá thể và Quỳ Châu: có 02 cá thể.  Giai đoạn 2013 – 2016, quần thể voi hoang dã ở Nghệ An đã phát triển thêm 02 cá thể tại đàn voi Cao Vều.

Ông Lê Anh Tuấn – Giám đốc Vườn quốc gia Pù Mát thông qua báo cáo đánh giá thực trạng công tác bảo tồn và giải pháp giảm thiểu tránh xung đột voi trong thời gian qua.

Năm 2013, UBND tỉnh Nghệ An đã phê duyệt và triển khai thực hiện “Dự án khẩn cấp bảo tồn voi tỉnh Nghệ An đến năm 2020” đồng thời giao VQG Pù Mát làm chủ đầu tư. Dự án được triển khai thực hiện từ năm 2014 trong đó thực hiện các hoạt động tuyên truyền bảo vệ các đàn voi. Tập huấn cách phòng tránh xung đột voi và người. Thành lập 04 tổ phản ứng nhanh để bảo vệ voi, hỗ trợ người dân xua đuổi voi khi xẩy ra xung đột giữa voi và người và mua sắm một số trang thiết bị như loa, đèn quần áo bảo hộ … cho tổ phản ứng nhanh. Bên cạnh đó, xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng hỗ trợ bảo tồn voi như trạm dừng chân tại Cao Vều, Khe Bống và Khe Thơi để phục vụ công tác tuần tra bảo vệ rừng và các đàn voi. Đồng thời, xây dựng 28,914 km đường tuần tra tại các vùng sinh cảnh của voi thuộc VQG Pù Mát. Xây dựng 02 chòi canh lửa rừng kết hợp giám sát hoạt động của voi và xây dựng hào ngăn voi.

Đại diện tổ phản ứng nhanh xã Châu Hạnh có ý kiến góp ý bàn giải pháp tránh xung đột giữa người với voi.

Tại hội thảo, các đại biểu cũng đã tập trung đánh giá việc bảo tồn và giải pháp giảm thiểu xung đột của voi đối với người cho thấy một số thời điểm trong năm, gây thiệt hại về kinh tế, tạo tâm lý lo sợ, hoang mang cho người dân. Nguyên nhân chủ yếu là do vùng sinh cảnh sống của voi bị tác động mạnh, diện tích rừng bị thu hẹp, thiếu nguồn thức ăn.

Đại diện Chi cục kiểm lâm Nghệ An đóng góp ý kiến tại hội thảo.

Cơ cấu cây trồng tại những vùng rừng voi thường xuyên đi qua là thức ăn ưa thích của voi như ngô, sắn, mía, mét nên voi thường hay ra tìm thức ăn và gây ra sự xung đột. Bên cạnh đó, một số nguyên nhân như mùa động đực, voi cái thiếu voi đực nên hung dữ phá phách nhiều hơn.

Đồng chí Lê Hải Lý – Phó Chỉ tịch UBND huyện phát biểu ý kiến tại hội thảo.

 Tổng hợp ý kiến kết luận tại hội nghị ông Hoàng Văn Lâm- Quản lý các chương trình dự án FFI tại Việt Nam đánh giá cao những ý kiến đóng góp công tác bảo tồn và những giải pháp giảm thiểu xung đột đối với voi. Đồng chí nhấn mạnh, việc bảo tồn được đánh giá có khả năng tại các nơi có tổng đàn từ 3-6 cá thể và có đủ cá thể đục và cái. Các vùng rừng chỉ có cá thể đơn lẻ hoặc chỉ có cá thể cái thì không có khả năng phát triển thêm tổng đàn.

Ông Hoàng Văn Lâm- Quản lý các chương trình dự án FFI tại Việt Nam kết luận hội thảo.

Đồng thời, duy trì hoạt động của 04 tổ phản ứng nhanh hỗ trợ người phòng tránh xung đột giữa voi và người tại các xã Phúc Sơn, Bắc Sơn, Châu Phong và Châu Hạnh; Trang bị một số trang thiết bị, đồ bảo hộ cho tổ phản ứng nhanh hoạt động; Tuyên truyền, nâng cao nhận thức bảo vệ voi và các vùng sinh cảnh sống của voi, các biện pháp phòng tránh xung đột giữa voi và người; Phối hợp với Tổ chức Bảo tồn Động Thực vật Quốc tế (FFI) triển khai thực hiện một số hoạt động bảo tồn voi tại VQG Pù Mát; Phối hợp với các Sở, Ngành triển khai thực hiện Dự án khẩn cấp bảo tồn voi ở Nghệ An đến năm 2025 theo Quyết định số 413/QĐ-TTg ngày 31/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt điều chỉnh đề án tổng thể bảo tồn voi Việt Nam giai đoạn 2013 – 2020./.

Bé Vinh

Trung tâm VHTT &TT Quỳ Châu